Em ở đây…
Đã xoá đi nhiều dòng về nỗi nhớ, về những tự-mình-thấy-vỡ tan.
Em đọc đến một câu thơ tiếng Pháp – em không biết tiếng Pháp nên đã dịch qua google – “Les jours s’en vont, je demeure” – Ngày tháng trôi đi, tôi vẫn. Nghĩa là ngày tháng trôi đi, tôi vẫn đây hoặc Ngày tháng trôi đi, tôi vẫn – nào buồn, nào yêu, nào cô đơn. Em thích ý nghĩa của câu thơ mà em nghĩ (về) đó.
Và đọc…
Những buổi sáng với cà phê, em đọc lại Tove Jansson trong khi chờ một cuốn sách khiến mình yêu mến khác sẽ xuất hiện. Khi đọc “Tháng Mười Một ở thung lũng Mumi” em lại nhớ đến cay sống mũi cái vị lẫn thanh âm mùa hè ở Vịnh Phần Lan trong “Thân gửi mùa hạ” – với biển đảo, hẻm núi, mòng biển và cỏ cây và bão lớn, với Sophia và bà nội, với luận văn về giun đất và dự cảm. Nỗi nhớ không biết hình dạng gì và không biết gọi tên ra sao. Hoặc rằng chỉ là nỗi nhớ về cảm-giác-của-mình-khi-đọc-một-cuốn-sách mà mình yêu mến.
Em từng đọc một bài viết về Paris, rằng Paris là thành phố cô đơn. Giữa cái chộn rộn mùa hè với xoay mòng những tuyến metro, ta dễ thấy Paris hờ hững. Thành phố ấy khiến người ta rơi vào cô độc, nhưng không phải cô độc vì lẻ loi. Mà là một trạng thái thái khác, một nỗi cô đơn đủ đầy. Em biết lắm nỗi-cô-đơn-đủ-đầy-ấy – chính là khi mình được nép trong quán nhỏ một ngày mùa đông – là khi mình được đi bộ trên phố êm một đêm mùa hè – là khi người đối diện mình là người mình để tâm nhưng giao tiếp thì ngắn ngủi hoặc chỉ lén nhìn – là khi mùa hè mùi cam cứ vấn vương trên lối mình đi.
Em đọc. Thấy Paris có sông Siene chia làm hai nhánh chảy quanh nhà thờ Đức Bà. Thấy Paris có vườn Luxembourg. Thấy đại lộ. Thấy galerie yên ắng cửa kính trong suốt. Thấy quán cà phê ghế màu đỏ hay ghế mây. Nhạc Jazz. Những hiệu sách nhỏ cũ xưa dọc bờ kênh. Và thấy, tình yêu, và thấy nắng, gió thênh thang. Và thấy, Paris lúc nửa khuya. Thế là nhớ, dù cho chưa đặt chân đến bao giờ. Như em từng thấy mình ở trên một gác nhỏ trong ngôi làng xinh xắn ở Peru và đêm, nhảy một vũ điệu Tây Ban Nha ngoài ngõ.
Đó chính là điều kỳ diệu của những cuốn sách, những tờ báo, những ghi chép, và quan trọng là sự kỳ diệu của cảm nhận, cảm xúc nơi trái tim, của dàn ý, của miêu tả, của từ ngữ, của sáng tạo.
Em ở đây mùa hè Saigon, trong những ý nghĩ về mùa hè Paris, về mùa hạ ở vịnh Phần Lan, em mua một chậu hương thảo. Trước đó em gặp được người bán cây dễ thương. Người bán cây nhắn: “Hương thảo là cây thân gỗ nhưng rễ chùm mảnh như tóc, nên bạn hãy trồng cây trộn đất tươi xốp và thoáng khí bạn nghen”. Một cái cây cần chăm sóc kĩ cũng là một áp lực vui. Nhưng từng có người bạn tặng em chậu hương thảo, và cây không sống được bao lâu. Cũng có nguyên nhân mình chăm cây không đủ tốt trong cái chết của cây.
Em vẫn đi bộ giữa mùa hè – của những sáng sớm thơm hoa mai trắng, của những chập choạng tối nỗi nhớ và cô đơn ùa tới.
Đi bộ, có lúc em nghĩ về một “ban mai tháng Bảy nóng rực” trong “Thân gửi mùa hạ” và nhớ đến, ở Phần Lan, người ta có thể ngắm mặt trời lúc nửa đêm. Mùa hè nơi đây có hơn 70 ngày mặt trời xuất hiện trên bầu trời cả ngày lẫn đêm. Ở phía Nam Phần Lan, mặt trời lặn sau những ngọn núi nhưng không gian sẽ lại nhanh chóng bừng sáng. Và mặt trăng, chỉ xuất hiện khi mùa đông đã tới.
Đi bộ, đôi khi em nghĩ là một bài thơ:
“Mặt trời thiêu tôi như mặt trời thiêu ngày
Thời gian cháy trên từng đốm nắng.
Thời khắc nào
Chúng ta im lặng
Nên mùa hè đi qua”
(Thơ Tạ Anh Thư)
Sài Gòn, Tháng Năm.
