Đà Lạt của bốn mùa đều dễ khiến người ta mê đắm với sắc hoa, sắc trời riêng, nhưng hơn bất cứ thời điểm nào trong năm, mùa đông khiến Đà Lạt hiện rõ là một người tình thơ, lúc âu sầu, khi kiều diễm và cũng tràn đầy nhựa sống.
Có rất nhiều cái tên người ta đã dùng để đặt cho Đà Lạt như: Thành phố Ngàn hoa, Xứ sở tình yêu, thành phố buồn, thành phố mộng mơ, Xứ hoa đào… Và cũng không ít lần, con người và thiên nhiên Đà Lạt đi vào những áng văn, áng thơ ca. Tuy nhiên, dù có được cố gắng miêu tả thế nào, chỉ khi tự mình đặt chân đến, bạn mới có những cảm nhận thật chất nhất của riêng mình về xứ lạnh mù sương này.
Đà Lạt được bao quanh bởi đồi núi còn phần trung tâm thành phố giống như lòng chảo. Nhờ có đồi núi bao quanh tạo thành một vành đai che chắn nên nội thành Đà Lạt không bao giờ bị bão lũ tấn công. Đà Lạt có thể nói là vùng đất có khí hậu lý tưởng nhất Việt Nam. Bởi nơi đây không bao giờ quá nóng hay quá lạnh, thú vị hơn là một ngày thời tiết diễn biến đủ bốn mùa. Sớm mai là tiết trời ấm áp của mùa xuân, buổi trưa là mùa hè trong xanh êm dịu, thu sẽ về khi trời đã ngả về chiều và ban đêm, cái se lạnh mang mùa đông đến. Nhưng tuyệt nhiên, nếu đến Đà Lạt vào một ngày mùa đông, niềm thương nhớ của người lữ khách sẽ khắc khoải hơn.
Tôi đã đi dọc những con đường vào buổi sớm sương lạnh, buổi trưa trong xanh và buổi đêm tàn để thấy trọn vẹn vẻ đẹp của “người tình” mùa đông Đà Lạt, khi giai điệu bài ca “Đà Lạt hoàng hôn” luôn văng vẳng trong tâm thức.
Thành phố ngàn hoa vốn luôn dịu dàng và lặng lẽ khi vào đông sẽ thêm phần cô vắng, tịch liêu và không tránh khỏi mang đến cảm giác cô độc. Bởi có lẽ, cái lạnh khiến người ta co mình lại, muốn nép lại gần nhau nhưng lại chẳng cần nói với nhau điều gì. Nhưng chính sự hoang vắng, cô liêu này đã tạo nên cái hồn của Đà Lạt, khiến người nhớ đến với niềm quyến luyến luôn chỉ muốn quay trở lại.
Buổi sáng mùa đông ở Đà Lạt sương dày đặc từng khối và lan tràn khắp rừng rồi đi vào lòng phố. Người đi dạo, người sang đường im lặng so vai trong chiếc áo bông, giấu khuôn mặt mình trong chiếc khăn choàng và tai được giữ ấm bằng chiếc mũ lông bịt kín hai tai. Những gánh hàng rong tiếng rao nghe cô đơn đặc quánh. Động cơ xe máy dừng đèn đỏ dường như cũng không làm ồn ào được thành phố lúc này.
Và tôi vẫn nhớ như in nụ cười tỏa nắng của cô Tư bán bánh mỳ xíu mại ở ngã tư cây xăng Tĩnh Đội. Giọng nói ngọt và niềm mến khách của cô Tư khiến tôi thêm yêu thành phố này trong buổi sáng mai đầu tiên ở đây. Có cậu bé quàng khăn đỏ khi trả tiền xong không quên câu “Con chào cô con đi học”. Đà Lạt mến thương thêm vì như thế.
Khi sương tan, nắng dần lên, người người xôm tụ cùng nhau diễn bày nhịp sống thường nhật của xứ hoa. Bầu trời Đà Lạt sẽ trong xanh ngút ngàn, mang đến cảm giác phóng khoáng và muốn tận hưởng. Lúc này, hãy rời xa thành phố một chút, đi trên những con đường đến với những đồi thông – thứ cảnh vật đặc sản của Đà Lạt. Trong sự tĩnh lặng ẩn náu của con đường, những chùm ray nắng xiên ngang khiến không gian trở nên mờ ảo, tuyệt diệu hơn bao giờ hết.
Những đồi thông trong nắng – thứ cảnh vật đặc sản của Đà Lạt (Ảnh: Phan Xâm)
Đi sâu vào trong rừng thông, cảm giác yên tĩnh, thanh bình, xanh ngắt, xanh mát, sáng, tươi… sẽ dần dần chiếm lấy tâm hồn người lữ khách. Và giây phút ấy, không một ngôn từ nào diễn tả được vẻ yên bình Đà Lạt đang có được, nên hãy im lặng thôi, khép chặt đôi mi lại để nắng, gió mang nhựa sống dội vào lòng.
Trên đồi thông thoai thoải, dưới ánh nắng xen kẽ từng gốc cây, đàn trâu nhởn nhơ gặm cỏ… Trâu sẽ không bao giờ hụi làm tróc vỏ cây, vì chúng cũng muốn bảo vệ sự yên tĩnh ấy khỏi những chầy xước, ồn ào; chúng muốn chỉ nghe nhạc rừng từ nắng tí tách qua lá, từ gió làm rụng quả chạm nhẹ mầm non dưới đất… Trên đỉnh ngọn cây, một vầng trăng màu trắng, không còn tròn vành vạnh mà khuyết vừa treo lửng lơ, lơ lửng…
Tôi chọn hồ Xuân Hương cho việc tận hưởng Đà Lạt khi hoàng hôn tràn về thành phố. Dáng chiều lặng lẽ dần trôi xuống lòng hồ, vẻ đẹp của Đà Lạt lúc này mang một nỗi buồn mênh mang như câu hát “Nhặt hoa thấy buồn lòng không bến bờ” Cẩm Ly đang ca vọng đến từ xe bán băng đĩa rong của chàng thanh niên. Cảm giác da diết nhớ Đà Lạt ập đến ngay cả khi tôi vẫn đang đứng trong “trái tim” thành phố. Tôi biết rằng, rồi tôi sẽ không bao giờ quên một buổi chiều đi bộ quanh hồ Xuân Hương khi nắng nhạt dần và sương bắt đầu phủ khắp không gian.
Trên những bước chân cô liêu của người lữ khách hay trong cái vẻ vội vã dọn hàng của các tiểu thương, Đà Lạt tối dần và đi vào đêm. Một kiểu đêm giá lạnh êm đềm, dù cô liêu mà ấm ấp.
Là bởi ở một góc quẹo của con đường, bên chiếc đèn bão có cô Hai ngồi quạt bánh tráng nướng. Trong một tiệm cà phê nhỏ xinh, chàng trai ôm cây đàn say mê gảy những điệu thổn thức cho những người dẫu khách lạ, khách quen. Còn vì bởi, trên con dốc của hẻm nhỏ, đôi trai gái đan tay nhau tung tăng xách về căn phòng trọ những lon bia cùng những đồ vặt ăn vặt. Cũng bởi vì, khi từ phố trở về vào đêm khuya, cô chủ nhà trọ pha cho một ly trà nóng và kể thêm về tiết trời Đà Lạt.
Mà không rõ vì điều gì, những ngày mùa đông ở Đà Lạt, thứ khiến tôi chìm đắm và mải mê nhìn, mải mê ngắm là những con dốc nhỏ. Ở đó, một cụ già dắt chiếc xe đap xuôi dốc, đôi trai gái dắt tay nhau ngược dốc chụp những tấm hình kỷ niệm, người phụ nữ đội chiếc nón lá gánh trên vai những thúng, những mẹt. Cái cảm giác đứng dưới chân dốc như đang ở một thế giới khác, khuất lấp sau thành phố, bình dị, giản đơn đã thôi miên tôi trong nhiều thời gian.
Những con dốc Đà Lạt bình dị (Ảnh: Dalat impress)
Nhưng dù vì sự phát triển của du lịch khiến thành phố dần có chút xô bồ, Đà Lạt vẫn giữ cho riêng mình nhịp sống chậm rãi, hiền hòa khiến người đến với Đà Lạt bỗng sống chậm một nhịp, lòng bớt đi nhiều chai sạn. Khi mặt trời lên, nắng mai đậu trên những khóm hoa trước hiên nhà, ở ven đường sẽ gieo vào lòng người lữ khách niềm mến thương khôn nguôi. Và Đà Lạt luôn có những con dốc, ngõ hẻm nhỏ êm đềm để người yêu mến tìm về nghe lòng mình bình yên. Đà Lạt còn mang một nỗi buồn đẹp, cái đẹp không thế nhầm lẫn với bất cứ đô thành nào ở đất nước này.
Một chiều mùa đông mưa bay nhè nhẹ, trên đường ra với chuyến tàu để trở về thành phố đang sống, tôi nghe văng vẳng trong tâm thức Chế Linh ca bài “Thành phố buồn” trong tiếng chuông nguyện cầu ngày Chủ Nhật. Đà Lạt ở lại phía sau, nhưng tim tôi đã kịp giữ trọn những điệu buồn da diết, bình yên.
Thành phố nào nhớ không em?
Nơi chúng mình tìm phút êm đềm
Thành phố nào vừa đi đã mỏi
Đường quanh co quyện gốc thông già
…
Một sáng nào nhớ không em?
Ngày Chúa Nhật ngày của riêng mình..
Thành phố buồn nằm nghe khói tỏa
Người lưa thưa chìm dưới sương mù
Quỳ bên nhau trong góc giáo đường
Tiếng kinh cầu dệt mộng yêu đương
Chúa thương tình, sẽ cho mình mãi mãi gần nhau…
(Bài đăng trên báo Người Cao Tuổi)
