“Hãy về với cha” như một khe nước nhỏ bên ruộng vườn cứ len lỏi chảy vào khắp mạch ngầm nơi trái tim người đọc và làm sáng rõ từng ngóc ngách của đời sống, từng nghĩ suy trong tâm trí con người.
Đây là cuốn sách mới nhất của tác giả Shin Kyung-Sook sau 10 năm vắng bóng trên văn đàn kể từ cuốn sách rất được yêu thích “Hãy chăm sóc mẹ”. “Hãy về với cha” khắc họa sâu sắc tình cảm gia đình, đặc biệt là nỗi niềm sâu kín trong lòng của một người cha nông dân đáng kính.
Tôi từng đọc được một đoạn của nhà văn Franz Kafka, dịch ra rằng: “Tôi nghĩ chúng ta chỉ nên đọc những cuốn sách làm ta bị tổn thương, làm ta đau nhói. Nếu như cuốn sách ta đang đọc không đánh thức ta với một cú nện vào đầu, vậy thì ta đọc nó để làm gì?” “Có lẽ “Hãy về với cha” cũng là một cuốn sách như thế, một cuốn sách “làm ta đau nhói” với những điều đến nay mới biết được về người thân yêu, một cuốn sách như “cú nện vào đầu” những người làm con.
Những ngày thơ bé chúng ta luôn ở bên cạnh cha mẹ, được cha mẹ chăm sóc, bảo vệ. Chúng ta lớn dần, có ước mơ và đi xa rồi rời xa làng quê, rời xa cha mẹ. Những lo toan, vấn đề của một người trưởng thành ngày càng khiến ta ít có thời gian cho cha mẹ. Hoặc những điều ta quan tâm được, những điều ta có thể nói với cha mẹ qua những cuộc gọi là hỏi thăm hôm nay cha ăn gì, hôm nay mẹ có đau yếu không. Nhưng có lẽ chúng ta quên mất một điều quan trọng rằng, có thể cha mẹ ta đang cần một bờ vai, cần một người lắng nghe những nỗi buồn, những điều cha mẹ từng ước mơ, những nỗi thống khổ đã chiếm trọn đời họ.
Cho đến khi, như nữ nhà văn Heon trong cuốn sách, trở về làng quê chăm sóc người cha già yếu đang một thân một mình, mới nhận ra hóa ra “cha” đã có một cuộc đời như thế. Không chỉ một cuộc đời trải qua nhiều thăng trầm của thời cuộc, không chỉ một cuộc đời vì con cái; mà còn là cuộc đời của một con người bình thường với những khát khao, những kiếm tìm, những lựa chọn, những giá như, những áy náy vẫn khắc khoải từ thời thanh xuân cho đến năm tháng sau cuối đời người.
“Hãy về với cha” bình dị mà sâu sắc và cũng cho thấy rằng, tình cảm con người đơn giản mà phức tạp. Chúng ta yêu thương cha mẹ, yêu thương anh em hay cha mẹ yêu thương con cái là điều chân thật, là điều không toan tính. Nhưng không phải lúc nào những yêu thương mà ta trao đi cũng được người nhận hiểu đúng như ý muốn của ta. Mỗi người có một góc nhìn khác nhau, ta thấu hiểu khi đặt mình ở vị trí của người thân, ta làm điều này điều khác vì hiểu được những khó xử của người thân. Nhưng, có lẽ hầu hết chúng ta đều có chút vị kỉ, dẫu rằng những nghĩ suy ấy có khi ta chỉ giữ cho riêng mình.
Một điều thật hay của cuốn sách, là hình ảnh người cha được hiện lên dưới góc nhìn của mỗi người con khác nhau, dưới góc nhìn của người vợ, người cháu, của người bạn thân thiết. Điều này không chỉ thể hiện được, bằng tình yêu thương “cha” đã làm nhiều điều thật phi thường cho các con, nhưng “cha” cũng là một người bình thường, một người không toàn vẹn, một người có thể từng sai lầm, từng bước về phía trước rồi quay trở lại. Và người cha vô danh ấy đã dạy ta một bài học rằng: “Cuộc sống không nhất thiết lúc nào cũng phải tiến về phía trước. Nếu nhìn lại thấy đằng sau tốt hơn, chúng ta vẫn có thể quay lại cơ mà”.
Cũng qua giãi bày của những người con về cha trong cuốn sách, ta thấy rõ rằng, không có ai là hoàn hảo; và ý nghĩa đặc biệt quan trọng của gia đình là ta luôn “nỗ lực thấu hiểu những người thân không toàn vẹn”, không hoàn hảo ấy. Bởi thế, khi ta cảm thấy tức giận, khi ta cảm thấy mình đang chịu thiệt thòi, hãy nghĩ chậm lại một chút để chấp nhận, để hiểu cho những điều không hoàn hảo và rồi ta lại thấy yêu thương họ biết bao.
Nhân vật tôi trong cuốn sách ôm trong mình nỗi đau đớn mất đi con gái và gần như đoạn tuyệt với tất cả. Nhưng về với cha, với những ký ức tuổi thơ yên bình trong trẻo; những vết thương tưởng chừng không thể lành ấy dần được vỗ về, hàn gắn. Bởi thế, trước cha mẹ, trước nỗi niềm và yêu thương cha mẹ dành cho ta, dù có trưởng thành đến đâu ta cũng thật nhỏ bé. Vì thế, hãy cứ về với cha, hãy trở về bên mẹ.
Thanh Hóa, mùa hè tháng 5/2024
Bài đã đăng trên báo HNM cuối tuần số 33, 17/8/2024.
