Sáng nay tôi đổi tuyến xe buýt đi làm. Để được đi ngang và nhìn một hiệu sách lần cuối trong không khí của sáng sớm mùa hè. Và thêm một lần cuối, trong một buổi tối cuối hè này, tôi đứng, tôi ngồi đọc trong hiệu sách tôi gắn bó suốt gần 10 năm qua. Bởi Hiệu sách đóng cửa ngừng kinh doanh.
Thật là đã có nhiều kỉ niệm ở đây. Kỉ niệm cùng những người tôi yêu mến. Kỉ niệm một mình và kỉ niệm trong tâm tưởng nữa.
Năm năm trước, tôi bắt đầu viết một truyện dài – câu chuyện tình yêu của một cô gái thích đọc sách và một chàng trai Hà Nội hay hát những “Phôi pha”, “Hoa vàng mấy độ”, “Vàng phai trước ngõ”… Cả hai đều có một tình yêu sâu sắc dành cho Hà Nội, cùng nhau ghé qua bao quán xá và cùng nhau đi đến hiệu sách ở con phố nhỏ này. Rồi tôi bỏ dở câu chuyện, vì không biết rằng mình muốn gì cho cuộc sống của nhân vật – và có lẽ trước tiên là muốn gì cho chính tôi. Và vì có nhiều thứ đã thay đổi để có thể đi đến một cái kết kiểu hạnh phúc mãi về sau.
Lúc này đây, năm năm sau, tôi bỗng nghĩ, hiệu sách đóng cửa đã phải là sự thay đổi hay đúng hơn là sự biến mất cuối cùng của tất cả những gì xuất hiện trong câu chuyện dang dở của tôi? Những cái cây hai bên những con đường mà hai nhân vật của tôi từng qua những sáng sớm, những đêm khuya vẫn còn đó. Nhưng cũng có thể nói rằng, cây cối ấy đã nhiều phần không còn là nó, bởi cây đã qua bao mùa rụng lá và một số cành được chặt đi hàng năm. Quán cà phê quen thì đã đóng cửa mãi mãi. Dường như chẳng còn lại gì cả, cho đến hôm nay, chàng trai ấy đã rời đi từ lâu, chỉ có cô gái còn ở lại – ở lại nhìn từng thứ đổi thay và biến mất.
Có lẽ bây giờ tôi sẽ hoàn toàn bỏ qua truyện dài dang dở ấy ở phía sau. Năm năm quả là đủ dài để mọi chuyện tan biến hết. Mà tôi lại nghiêng về ý nghĩ rằng, sự kết thúc cần đến năm năm chỉ vì tôi đã không chịu tiến về phía trước. Trong khi mọi thứ luôn không ngừng chuyển động và bản chất của câu chuyện đó đã thay đổi từ lâu, từ lâu lắm rồi.
Tôi buồn khi hiệu sách đóng cửa. Đôi khi tôi đã trú mưa ở đó, đôi khi tôi đã đọc mấy dòng thơ trong hiệu sách và khóc. Đôi khi tôi chọn sách với nỗi buồn, đôi khi là niềm háo hức được mua cuốn sách mình mong mình thích. Đôi khi tôi thấy khó khăn và đau khổ, tôi ngồi đó và hình dung về cái phần hào quang toả ra từ người tôi khao khát được yêu.
Nhưng rút cuộc thì, cuộc sống mà ta có có phải luôn là cuộc sống mà ta tưởng tượng cho chính mình hay không? Có lẽ là “không” với hầu hết mọi người. Như nhân vật Eileen trong sách “Thế giới tươi đẹp, người ở đâu” có nói, “nhân cách” của chúng ta không phải là một đường thẳng cố định không thay đổi. “Nhân cách” thay đổi thì rõ ràng hình thái đời sống sẽ thay đổi khác nhau, đau khổ một thời gian rồi sẽ trở nên hạnh phúc và hạnh phúc giây phút này không có nghĩa là sẽ không còn khổ đau nào nữa phía sau.
Hiệu sách đóng cửa là một sự thay đổi, cho một (vài) câu chuyện khép lại.
Hanoi, mùa hè tháng 8/2024.
