Quả thực, chưa đi đến một kết cục rõ ràng (kết cục rõ ràng đau đớn!?) con người ta còn băn khoăn, còn mãi dự cảm về cái điều đang đợi ta ở đâu đó mà ta cho nó là cuối cùng, là định mệnh.
Như John Marcher dành cả đời mình để chờ đợi cái “sự thật chung quyết” về anh ta. Nhưng cuối cùng, số phận hay định mệnh là gì? Ngoài cái-đang-trình-diện-ngay-đây, ngoài việc ta-đang-sống-ngay-đây.
Quá ý thức của Marcher về cái sự thật to lớn của cuộc đời chậm rì và “lừ lừ” như từng chữ của câu chuyện này. Rút cuộc, sau rất nhiều năm tháng; khi trở lại bên mộ May Bartram, nhìn vào người đàn ông ở ngôi mộ gần đó – anh ta tự hỏi, điều gì đã khiến người đàn ông này trông đau đớn rừng rực, trông bị tàn phá đến thế; anh ta nhìn lại mình. Rằng cái gì khiến anh ta “khô kiệt, thiếu sức sống” đến thế. Và chính lúc này, anh ta đến với sự “thức – biết” cùng “nỗi kinh hoàng” của nó.
Anh ta nhận ra, lối thoát cho cái dự cảm về định mệnh kỳ dị, kinh hoàng nào đó của đời mình là tình yêu, nói cách khác là yêu May Bartram.
“Lối thoát ấy là yêu cô; khi đó, khi đó anh sẽ thực sự sống. Cô đã sống – bởi cô đã yêu anh như chính anh, trong khi chưa bao giờ anh nghĩ về cô bên ngoài bóng rợn vị kỷ của anh và những gì cô có thể làm cho anh. Những lời cô đã để lọt ra giờ quật ngược lại anh. Đúng thế, quái vật đã luôn luôn rập rình, và đến thời điểm, nó đã nhảy xồ ra; nó vồ lấy anh trong một nhập nhoạng giá lạnh tháng Tư, khi xanh xao, ốm yếu, bị tàn phá nhưng vẫn đẹp tuyệt vời và có lẽ vẫn còn có thể hồi phục, cô bật dậy từ chiếc ghế sâu lòng để đứng trước mặt anh, cho anh đoán bằng tưởng tượng. Nó đã nhảy xồ ra khi anh không đoán nổi, khi cô tuyệt vọng quay khỏi anh, và cái dấu định mệnh đã được đóng lên anh trước cả khi anh chia tay cô – nó được đóng đúng theo cách cần phải thế.
Tình yêu mang đến một lối thoát, dẫu là ai đi nữa, dẫu cái dự cảm về cuộc đời lớn lao đau đớn đến mức nào, rồi người ta cũng nhận ra, yêu thương quyết định định mệnh đời ta. Không có một “viễn tượng” nào của cuộc đời lớn lao, đáng kể bằng tình yêu. Dù ta có dự cảm, có luôn luôn nghĩ về một cái sứ mạng nào khác của đời mình. Thì đây, điều quan trọng nhất, cái trình diện quan trọng nhất là, chính bản thân ta – bao gồm dự cảm và sợ hãi mơ hồ trong ta, cùng với những người thân thuộc, cùng với những gì trước mắt ta đây. Không một viễn tượng nào quan trọng ngoài hiện tại này.
*
Mình bắt đầu lại với “Henry James” cuốn sách này là lần thứ ba. Cho đến hôm nay dành thời gian đọc liền một mạch nửa cuốn, tức là truyện vừa “Con quái vật trong rừng”, mới có cảm giác hài lòng và thỏa mãn.
Và đây là một ngày Hà Nội tháng Ba mùa xuân. Black Bird thơm cà phê, yêu làm sao những khi như vậy, trong không gian đẹp đẽ của mùi vị, cảnh tượng và cảm xúc.
Từ chỗ ngồi mình luôn thấy bao điều dễ thương.
Hai người nọ chậm chậm xé hộp đựng bánh theo bốn góc, rồi chậm chậm cuốn nhỏ từng góc, cuối cùng cùng nhau thưởng thức croissant với cà phê.
Còn có anh chàng thơm nhè nhẹ lên má người yêu.
Có đôi trai gái đẹp ngồi nép vào nhau trong một góc nhỏ và trò chuyện suốt mấy giờ.
Ngoài kia, anh chàng người nước ngoài từ chối lời mời từ người bán hàng rong. Xe hoa bưởi dừng lại một lúc trước quán, và có cô gái mặc áo phông trắng, đội mũ lưỡi trai đang ngồi đọc sách.
Những lần một mình, mình luôn tự nhắc bản thân biết ơn hiện tại, trân trọng những điều nhỏ bé quanh mình. Mình tập nhìn, tập quan sát, tập chậm lại để thấy rằng, những điều đẹp đẽ tươi trong vẫn luôn hiện diện trong đời sống, chỉ là đôi khi chúng ẩn mình, chờ ta đủ tĩnh lặng để nhận ra.
Người ta dễ dàng bị cuốn đi khỏi sự chú tâm dành cho những điều thường ngày quan trọng, bởi bận tìm kiếm những điều được cho là lớn lao, những điều được kỳ vọng rằng, sẽ cho thấy “tôi là ai”.
Như câu đầu tiên trong cuốn sách “Tĩnh lặng” của thiền sư Thích Nhất Hạnh: “Còn sống và bước đi trên mặt đất này là một phép lạ, nhưng hầu hết chúng ta lại chạy đi tìm hạnh phúc ở một nơi xa xôi nào đó như thể là có một nơi tốt đẹp hơn để đến vậy.”
Không có nơi nào đó tốt đẹp hơn, chỉ có nơi này cần được ta làm cho tốt đẹp hơn.
Và mình lang thang những ngõ phố quen. Nhớ về cái chạm mắt, cái ngoảnh lại, nụ cười, cái trộm nhìn. Lại háo hức bước đi, lại háo hức sống, lại háo hức được đẹp hơn ở trái tim và trí tuệ dù chỉ một chút từng chút. And life is hard, but we always have coffee and romantic thoughts.
